Chế độ dinh dưỡng hợp lý và lựa chọn nước uống phù hợp đang trở thành giải pháp then chốt trong phòng ngừa bệnh không lây nhiễm. Hội Dinh dưỡng Việt Nam và Công ty CP Nước khoáng Khánh Hòa vừa tổ chức Hội nghị Dinh dưỡng TP.HCM mở rộng lần thứ XIII năm 2025, với chủ đề ‘Gánh nặng kép về dinh dưỡng và những tiến bộ trong thực hành lâm sàng’. Tại hội nghị, các chuyên gia đã thảo luận về vấn đề dinh dưỡng trong kiểm soát béo phì, vai trò của nước và thực phẩm trong phòng ngừa bệnh không lây nhiễm.

GS-TS Nguyễn Thị Hợp, nguyên Chủ tịch Hội Dinh dưỡng Việt Nam, cho biết lạm dụng đường trong chế biến thực phẩm có thể dẫn đến béo phì, bệnh tim mạch và tiểu đường type 2. Không có một chế độ ăn lý tưởng cho tất cả mọi người, mà cần cá thể hóa dinh dưỡng theo độ tuổi, nghề nghiệp và môi trường sống. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến khích tăng cường rau củ quả, bổ sung Omega-3, vitamin D, vi chất từ thực phẩm tự nhiên, đồng thời hạn chế đường tinh luyện, bột xay sẵn và duy trì vận động thể lực phù hợp.

Béo phì hiện đang gia tăng và có xu hướng trẻ hóa. GS-TS Nguyễn Thị Hợp nhấn mạnh rằng Chiến lược quốc gia về Dinh dưỡng giai đoạn 2021-2030 đã đề ra 5 mục tiêu trọng tâm, bao gồm hoàn thiện chính sách, cải thiện dinh dưỡng cho bà mẹ, trẻ em và thanh thiếu niên, kiểm soát béo phì, phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng và nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi dinh dưỡng lành mạnh.

Theo BS Đỗ Thị Ngọc Diệp, Phó Chủ tịch Hội Dinh dưỡng Việt Nam, tỷ lệ thừa cân, béo phì đang tăng nhanh và trẻ hóa toàn cầu, trong đó Việt Nam nằm trong nhóm có tốc độ tăng cao nhất. WHO thống kê năm 2024, có đến 39% người trưởng thành trên thế giới bị thừa cân. Việc điều trị cần dựa trên bốn trụ cột: thay đổi lối sống và dinh dưỡng, dùng thuốc, phẫu thuật và các phương pháp không phẫu thuật kết hợp.

GS-TS Yasuhiko Toride (Đại học Quốc tế Tokyo) cho biết, Nhật Bản cũng đang đối mặt với gánh nặng kép khi người lớn béo phì tăng, trong khi người cao tuổi thiếu protein và nữ vị thành niên có xu hướng giảm cân quá mức. Tại TP.HCM, PGS-TS Tăng Kim Hồng (ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch) cảnh báo tỷ lệ thừa cân, béo phì ở thanh thiếu niên đang tăng nhanh và cần sớm hành động. Kiểm soát béo phì cần tiếp cận toàn diện, kết hợp giữa thay đổi hành vi cá nhân với cải thiện môi trường sống, hướng đến giải pháp phòng ngừa phổ quát chứ không chỉ nhắm vào nhóm nguy cơ cao.

Trong bối cảnh bệnh không lây nhiễm ngày càng gia tăng và trẻ hóa, việc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và lựa chọn loại nước uống phù hợp đang trở thành yếu tố then chốt trong chiến lược chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Nước không chỉ là yếu tố duy trì sự sống mà còn hỗ trợ tích cực trong kiểm soát các bệnh như tim mạch, huyết áp, chuyển hóa, sức khỏe làn da và hệ tuần hoàn.

Theo BS Diệp, dinh dưỡng không lành mạnh, mất cân đối là nguyên nhân chính dẫn đến sự bùng phát của các bệnh không lây nhiễm. Loại nước sử dụng từ nguồn thiên nhiên hay nước đã qua xử lý và độ pH của nước đều có tác động nhất định đến sức khỏe. Từ góc nhìn kỹ thuật, kỹ sư Phạm Ngọc Duy cho rằng kiểm soát chất lượng nước khoáng thiên nhiên không đơn thuần chỉ dừng lại ở khâu kiểm nghiệm sản phẩm cuối, mà cần giám sát nghiêm ngặt toàn bộ quy trình sản xuất.

Về góc độ doanh nghiệp, bà Nguyễn Thị Nga, Tổng Giám đốc Công ty CP Nước khoáng Khánh Hòa (Vikoda) cho biết, nhiều lợi ích của nước kiềm được ủng hộ như có hiệu quả hỗ trợ tình trạng tăng tiết dạ dày, cải thiện mật độ xương, giảm độ nhớt của máu… Sản phẩm nước khoáng kiềm thiên nhiên Vikoda sở hữu lợi ích ‘5 tốt’, bao gồm nước khoáng sạch từ nguồn, độ kiềm tự nhiên hoàn hảo với pH 9,0, giữ trọn vi lượng khoáng quý, hỗ trợ vận chuyển dưỡng chất và hỗ trợ đào thải độc tố.

Trong bối cảnh bệnh không lây nhiễm tiếp tục là gánh nặng sức khỏe của toàn xã hội, các chuyên gia đều cho rằng cần có sự phối hợp liên ngành từ y tế, dinh dưỡng đến công nghệ và doanh nghiệp để nghiên cứu, sản xuất và phổ biến những sản phẩm thiết thực như nước khoáng kiềm thiên nhiên. Thông tin thêm về sản phẩm và công ty có thể được tìm thấy tại https://www.vikoda.com.vn/ . Thêm vào đó, để biết thêm thông tin về các sản phẩm nước khoáng và các giải pháp dinh dưỡng, vui lòng truy cập vào trang web của Hội Dinh dưỡng Việt Nam tại https://www.vncnutrition.org/ .

Các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa và dinh dưỡng như cà tím, hành tây, bắp cải tím, củ cải đường và khoai lang tím đã được chứng minh là có lợi cho sức khỏe, đặc biệt là trong việc ngăn ngừa các biến chứng liên quan đến bệnh tiểu đường.

Cà tím là một nguồn cung cấp chất chống oxy hóa dồi dào, bao gồm anthocyanin nasunin trong vỏ và lutein, zeaxanthin trong ruột. Những chất này có đặc tính chống viêm, giúp làm chậm quá trình tiêu hóa và ngăn ngừa lượng đường trong máu tăng đột biến. Ngoài ra, cà tím cũng giàu chất xơ và khoáng chất, giúp duy trì quá trình trao đổi chất lành mạnh.

Hành tây, đặc biệt là loại màu đỏ, chứa nhiều chất chống oxy hóa anthocyanin, giúp trung hòa các gốc tự do và bảo vệ tế bào khỏi tổn thương. Chất chống oxy hóa quercetin trong hành tây cũng làm giảm lượng histamine do tế bào giải phóng, giảm phản ứng dị ứng. Hành tây cũng giàu vitamin C, folate và vitamin B6, giúp duy trì quá trình trao đổi chất lành mạnh và chức năng thần kinh.

Bắp cải tím chứa nhiều chất dinh dưỡng và hợp chất có lợi như sulforaphane, giúp cải thiện kiểm soát đường huyết, đặc biệt ở người bệnh tiểu đường type 2. Loại rau này cũng giàu chất xơ và các chất dinh dưỡng thiết yếu như vitamin C và vitamin A.

Củ cải đường có màu đỏ đặc trưng nhờ betacyanin, một chất có tác dụng chống oxy hóa. Củ cải đường cũng giúp giảm huyết áp và ngăn ngừa biến chứng tim mạch ở người bệnh tiểu đường do khả năng chuyển đổi nitrat thành oxit nitric, giúp giãn mạch máu.

Khoai lang tím cung cấp beta-carotene dồi dào, được chuyển hóa thành vitamin A trong cơ thể, tốt cho mắt, hệ thống miễn dịch và làn da. Chất chống oxy hóa anthocyanin như cyanidin và peonidin trong khoai lang tím cũng giúp ngăn ngừa tổn thương và giảm viêm. Loại khoai này có chỉ số đường huyết thấp, rất phù hợp với người bệnh tiểu đường.

Những thực phẩm này đều có lợi cho sức khỏe, đặc biệt là đối với người bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, việc sử dụng chúng cần được cân nhắc và điều chỉnh phù hợp với tình trạng sức khỏe của mỗi người để đạt được hiệu quả tốt nhất.