Hé lộ bằng chứng về đường thủy cổ đại trên sao Hỏa

Xe tự hành Curiosity của NASA đã chụp được hình ảnh cận cảnh đầu tiên của một “mạng nhện” khổng lồ trên bề mặt hành tinh đỏ. Các nhà nghiên cứu cho biết những cấu trúc gờ gồ ghề do nước ngầm cổ đại để lại này có thể tiết lộ thêm thông tin về các vùng nước trong quá khứ của sao Hỏa và cung cấp manh mối về việc liệu sao Hỏa có từng nuôi dưỡng sự sống ngoài hành tinh hay không.

Khám phá mạng lưới khổng lồ trên sao Hỏa

Theo NASA, sao Hỏa từng có sông, hồ và thậm chí có thể có cả đại dương, nhưng cuối cùng chúng đã khô cạn và trở thành sa mạc mà chúng ta thấy ngày nay.

Hình ảnh cận cảnh mạng lưới khổng lồ trên sao Hỏa

NASA cho biết những hình ảnh mới do Curiosity chụp cho thấy “bằng chứng đáng kể” về nước ngầm cổ đại trong một mạng lưới các dãy núi thấp tạo thành “hình hộp” trải dài hàng dặm trên sao Hỏa.

Nước ngầm cổ đại và sự hình thành các cấu trúc

NASA cho biết nền đá bên dưới các rặng núi này có thể hình thành khi nước ngầm thấm vào đá, để lại các khoáng chất tích tụ trong các vết nứt và khe hở này, cứng lại và trở nên giống như xi măng.

Hình ảnh chi tiết về mạng lưới khổng lồ trên sao Hỏa

Tàu thám hiểm sao Hỏa và nhiệm vụ khám phá

Tàu thám hiểm sao Hỏa (Curiosity) hiện đang khám phá một lớp giàu muối magie sunfat, một loại khoáng chất hình thành khi nước khô cạn. Sự hiện diện của chúng cho thấy lớp này hình thành khi khí hậu trở nên khô hơn.

Kết quả và định hướng nghiên cứu trong tương lai

Các nhà khoa học cho rằng các cạnh cứng của những rặng núi này — một phần của vùng hình hộp mà xe tự hành đang khám phá — có thể được hình thành bởi nước ngầm cổ đại. Các gờ này rải rác những vết nứt nhỏ chứa đầy canxi sunfat do nước ngầm để lại.

Curiosity đã hạ cánh tại Gale Crater trên sao Hỏa vào năm 2012. Kể từ năm 2014, tàu này đã leo lên chân núi Sharp để tìm kiếm dấu hiệu của môi trường có thể hỗ trợ sự sống.

Các phi hành gia của NASA gần đây đã ghi lại một bức ảnh đáng kinh ngạc từ Trạm vũ trụ quốc tế: một “sứa tinh linh” màu đỏ khổng lồ phun trào từ những đám mây giông trên Bắc Mỹ.

Hiện tượng sét khí quyển hiếm gặp
Hiện tượng sét khí quyển ở độ cao cực kỳ hiếm này đã được cộng đồng khoa học nghiên cứu trong hơn 30 năm và vẫn còn nhiều bí ẩn chưa được giải đáp.

Hình ảnh tinh linh đỏ khổng lồ phun trào từ đám mây giông

Vào ngày 3 tháng 7 năm 2025, khi Trạm vũ trụ quốc tế bay qua Mexico và miền nam Hoa Kỳ, phi hành gia người Mỹ Nichole Ayers đã chụp được hình ảnh tuyệt đẹp này.

Phi hành gia Nichole Ayers, phi công của sứ mệnh “Crew-10” của SpaceX và là thành viên của sứ mệnh dài ngày thứ 72 và 73 tới Trạm vũ trụ quốc tế, đã chụp được hình ảnh tia sét khi nó đi qua Mexico và miền nam Hoa Kỳ.

Loại sét này được gọi là “sự kiện phát sáng thoáng qua” (TLE), được kích hoạt bởi dòng điện mạnh trong cơn giông bão và xảy ra trong bầu khí quyển phía trên các đám mây.

Tia sét khổng lồ phun trào từ đám mây giông

Theo báo cáo, TLE bao gồm “tia sáng xanh”, chớp vòng “ELVES” và nhiều dạng khác, phổ biến nhất là sét “elf”. Chúng phát ra ánh sáng đỏ do phản ứng với nitơ trong tầng khí quyển trên và thường liên quan đến giông bão hoặc bão lớn.

“Sứa tinh linh” được đặt tên theo nhiều sợi ánh sáng giống như xúc tu kéo dài ra ngoài từ trung tâm của tia sét.

Mặc dù TLE đã được nghiên cứu trong nhiều thập kỷ, nhưng các nhà khoa học vẫn chưa thể giải thích đầy đủ tại sao chỉ một số tia sét mới kích hoạt hiện tượng lóe sáng, trong khi hầu hết thì không.

Trạm vũ trụ quốc tế cung cấp góc nhìn từ trên cao độc đáo hơn, có thể đồng thời ghi lại tia sét bên dưới các đám mây giông và tia chớp sprite phun trào phía trên.

Những hình ảnh này giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa TLE và giông bão cũng như các điều kiện hình thành nên chúng.