Bộ Chính trị yêu cầu giải quyết dứt điểm chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức bị tác động bởi sắp xếp tổ chức bộ máy. Trong kết luận số 183-KL/TW về triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Bộ Chính trị giao các cơ quan liên quan thực hiện một số nhiệm vụ quan trọng nhằm đảm bảo sự ổn định và phát triển của hệ thống chính quyền địa phương.

Trước hết, Bộ Chính trị nhấn mạnh việc khẩn trương tổ chức tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ công chức, viên chức cấp xã. Bộ Nội vụ được giao phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng bộ công cụ đánh giá hiệu quả công việc để làm thước đo chất lượng công chức, viên chức. Nhiệm vụ này cần hoàn thành trước ngày 31.8.2025, nhằm nâng cao năng lực và hiệu quả công việc của đội ngũ công chức, viên chức cấp xã.

Thứ hai, Bộ Nội vụ cùng các bộ, ngành liên quan được giao nhiệm vụ nghiên cứu, ban hành hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền ban hành quy định về chế độ, chính sách cho cán bộ, công chức chịu sự tác động do sắp xếp tổ chức bộ máy. Đối tượng bao gồm cán bộ, công chức, viên chức và người lao động có từ đủ 15 năm trở lên làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc có đủ 15 năm trở lên làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn và đã đủ tuổi nghỉ hưu. Ngoài ra, còn bao gồm cán bộ cấp xã trở lên đang hưởng chế độ hưu trí, chế độ mất sức lao động, chế độ bệnh binh và người lao động làm việc tại các Hội do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ ở cấp tỉnh, cấp huyện.

Bộ Tư pháp được giao nhiệm vụ rà soát, tổng hợp và lấy ý kiến các bộ, ngành để đề xuất phương án hoàn thiện pháp luật về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền khi tổ chức mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Đây là một nhiệm vụ quan trọng nhằm đảm bảo tính thống nhất và đồng bộ của hệ thống pháp luật.

Đặc biệt, Bộ Chính trị yêu cầu các bộ, ban, ngành và địa phương chỉ đạo xử lý giải quyết dứt điểm chế độ, chính sách đối với các đối tượng cán bộ, công chức chịu sự tác động do sắp xếp tổ chức bộ máy trước ngày 31.8.2025. Sau thời điểm này, việc giải quyết chế độ, chính sách sẽ kết thúc, nhấn mạnh sự cần thiết của việc hoàn thiện và triển khai các chính sách hỗ trợ cho cán bộ, công chức bị ảnh hưởng.

Tóm lại, kết luận số 183-KL/TW của Bộ Chính trị đặt ra nhiều nhiệm vụ quan trọng cho các cơ quan liên quan trong việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Việc hoàn thành các nhiệm vụ này sẽ góp phần đảm bảo sự ổn định và phát triển của hệ thống chính quyền địa phương, cũng như bảo đảm quyền lợi cho cán bộ, công chức bị tác động bởi sắp xếp tổ chức bộ máy.

laodongthudo.vn

Bộ Nội vụ đang tích cực xây dựng dự thảo nghị định về tổ chức và hoạt động của thôn, tổ dân phố. Dự thảo này sẽ bao gồm các quy định mới nhằm phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp đang được triển khai. Thông tin này được Bộ Nội vụ cung cấp trong văn bản hướng dẫn giải quyết một số khó khăn, vướng mắc trong thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp đối với Sở Nội vụ tỉnh Đắk Lắk.

Trước đó, Sở Nội vụ tỉnh Đắk Lắk đã chỉ ra thực tế rằng sau khi sắp xếp đơn vị hành chính của các xã, phường, một số thôn, khu phố không còn đủ số hộ dân của một thôn, khu phố do có sự điều chỉnh địa giới hành chính. Từ đó, Sở đề nghị Bộ Nội vụ hướng dẫn về trình tự, thủ tục xây dựng đề án ghép cụm dân cư vào thôn, tổ dân phố hiện có.

Liên quan đến vấn đề này, đại diện Bộ Nội vụ cho biết đã có Văn bản số 4168 hướng dẫn xác định loại hình tổ chức cộng đồng dân cư tại đơn vị hành chính cấp xã (mới), việc chuyển đổi thôn thành tổ dân phố hoặc tổ dân phố thành thôn và việc đổi tên thôn, tổ dân phố do trùng tên. Chính phủ sẽ tiếp tục theo dõi và hướng dẫn cụ thể hơn trong thời gian tới.

Liên quan đến việc bầu cử trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố, Bộ Nội vụ cho biết hiện nay quy trình bầu cử được thực hiện theo Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở và Nghị định số 59/2023/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật này. Các quy định này vẫn còn hiệu lực và phù hợp với mô hình chính quyền hai cấp đang được triển khai.

Trước đó, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình đã ký ban hành Quyết định số 1581/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về kế hoạch tiếp tục hoàn thiện tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và chuẩn bị đại hội đảng bộ các cấp. Theo kế hoạch này, Bộ Nội vụ được giao chủ trì phối hợp với các bộ, ngành liên quan để xác định lộ trình, hướng dẫn việc sắp xếp, tổ chức lại thôn, tổ dân phố theo hướng tinh gọn, tăng cường tính tự quản, phục vụ tốt hơn đời sống cộng đồng dân cư.

Chiều ngày 31/7, tại TP.HCM, Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy đã phối hợp cùng Sở Văn hóa và Thể thao tổ chức buổi họp báo kinh tế – xã hội. Trong đó, Phó Giám đốc Sở Nội vụ TP.HCM Nguyễn Tấn Phong đã có những chia sẻ về tình hình sắp xếp đơn vị hành chính và triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp trên địa bàn sau một tháng triển khai.

Theo ông Phong, đến nay, thành phố đã hoàn thành việc kiện toàn bộ máy, phân bổ và bố trí đội ngũ cán bộ, công chức về nhận nhiệm vụ tại các cơ quan, đơn vị. Đồng thời, hoạt động của Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã cũng đã được vận hành. Về cơ bản, các lĩnh vực quản lý kinh tế, văn hóa – xã hội, đất đai, tài nguyên, môi trường, quốc phòng – an ninh trên địa bàn đều duy trì ổn định.

Tuy nhiên, ông Phong cũng thừa nhận một số khó khăn về cơ sở vật chất, nguồn nhân lực, hạ tầng công nghệ thông tin và nhiều vấn đề khác. Để đảm bảo vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp thông suốt, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, thành phố sẽ tiếp tục thực hiện nhiều giải pháp.

Trong đó, tập trung kiểm tra, rà soát, đánh giá việc triển khai thực hiện thủ tục chuyển đổi các loại giấy tờ liên quan đến đời sống, an sinh xã hội cho cá nhân và tổ chức với nguyên tắc không thu các loại phí, lệ phí khi thực hiện việc chuyển đổi do thay đổi địa giới đơn vị hành chính. Bên cạnh đó, thành phố cũng sẽ củng cố, hỗ trợ địa phương hoàn thiện hệ thống công nghệ thông tin dùng chung, hệ thống văn bản điều hành, hệ thống giải quyết thủ tục hành chính, hệ thống tiếp nhận phản ánh, kiến nghị 1022.

Đặc biệt, chú trọng giải quyết những vấn đề phát sinh trong thời gian tới tại các cơ quan, đơn vị trong quá trình thực hiện. Về số liệu cụ thể, sau khi sắp xếp 3 tỉnh, thành phố, tổ chức bộ máy của UBND TP.HCM đã có sự thay đổi đáng kể. Cụ thể, số cơ quan chuyên môn giảm từ 43 xuống còn 15 cơ quan (tỷ lệ giảm 65,11%). Số cơ quan hành chính khác giảm từ 6 xuống còn 3 cơ quan (tỷ lệ giảm 50%).

Ngoài ra, thành phố cũng tiếp nhận nguyên trạng 58 đơn vị sự nghiệp thành đơn vị trực thuộc UBND TP và sẽ tiếp tục thực hiện sắp xếp trong giai đoạn 2.

Việc triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp tại nhiều địa phương đang gặp phải khó khăn do đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã còn thiếu chuyên môn và kỹ năng. Để giải quyết vấn đề này, các địa phương đang chủ động đề xuất với Bộ Nội vụ để được hỗ trợ đào tạo cấp tốc đội ngũ cán bộ, công chức nhằm đáp ứng yêu cầu vận hành mô hình chính quyền hai cấp hiệu quả.

Tại Nghệ An, Giám đốc Sở Nội vụ Nguyễn Viết Hưng cho biết rằng nhiều cán bộ cấp xã hiện nay còn bỡ ngỡ, chưa quen với nhiệm vụ được giao. Sở đã thành lập 5 tổ công tác để hỗ trợ các xã, tuy nhiên vẫn cần sự hỗ trợ từ Bộ Nội vụ để giúp cán bộ, công chức cấp xã nâng cao chuyên môn và kỹ năng.

Tương tự, tại Hà Nội, bà Nguyễn Thị Liễu, Phó giám đốc Sở Nội vụ, cho biết một số cán bộ thuộc cấp xã cũ gần như ‘trắng’ về chuyên môn vì yêu cầu công việc mới hiện nay rất khác. Sở Nội vụ Hà Nội kiến nghị Bộ sớm ban hành đề cương tập huấn về kỹ năng, tình huống và nghiệp vụ chuyên sâu để giúp cán bộ, công chức cấp xã nâng cao năng lực.

Việc tổ chức lại bộ máy cũng kéo theo khối lượng công việc tăng mạnh. Giám đốc Sở Nội vụ Nghệ An nhận định chủ tịch UBND xã hiện nay phải kiêm nhiệm cả phần việc của chủ tịch huyện và xã trước đây, trong khi bộ máy giúp việc lại vừa thiếu người, vừa thiếu chuyên môn. Điều này đòi hỏi cán bộ, công chức cấp xã phải có năng lực và chuyên môn cao hơn để đáp ứng yêu cầu công việc.

Tại Lâm Đồng, lãnh đạo Sở Nội vụ nêu ra một trường hợp điển hình là một chuyên viên từng tinh thông chuyên môn tại cấp tỉnh, nhưng khi về xã – nơi được chuyển giao về hơn 1.000 thủ tục hành chính – cũng gặp nhiều khó khăn ban đầu. Điều này cho thấy rằng việc hỗ trợ cán bộ, công chức cấp xã là rất cần thiết để giúp họ thích nghi với mô hình chính quyền hai cấp.

Nhiều địa phương đã chủ động tìm giải pháp để hỗ trợ cán bộ, công chức cấp xã. Tại Đà Nẵng, lãnh đạo Sở Nội vụ cho biết đã phối hợp với VNPT, các trường đại học công nghệ thông tin và đội ngũ thanh niên tình nguyện để hỗ trợ vận hành hệ thống mới ở cấp xã. Lâm Đồng cũng thành lập các đoàn công tác từ cấp sở, ngành đến tận xã để hướng dẫn trực tiếp.

Tuy nhiên, lãnh đạo các địa phương đều khẳng định đây chỉ là giải pháp tình thế, điều cần thiết hơn là Bộ Nội vụ sớm ban hành khung chương trình đào tạo phù hợp với yêu cầu mới. Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà khẳng định cần tăng cường tạm thời đội ngũ có chuyên môn sâu cho cấp xã và sẽ tham mưu để ban hành nghị định về áp dụng KPI đánh giá cán bộ, công chức.

Bộ Nội vụ cũng sẽ quan tâm đầy đủ đến điều kiện sống, tư tưởng của cán bộ khi điều chuyển về trung tâm hành chính mới. Để biết thêm thông tin về vấn đề này, vui lòng truy cập trang web của Bộ Nội vụ hoặc liên hệ trực tiếp với cơ quan chức năng.

Việc sáp nhập các đơn vị hành chính đang đặt ra nhiều thách thức cho các địa phương, đặc biệt là trong việc áp dụng văn bản cũ và ban hành văn bản mới. Tình trạng này đang gây ra sự gián đoạn trong hoạt động quản lý và ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân.

Trong quá trình đổi mới và hiện đại hóa nền hành chính quốc gia, chủ trương sắp xếp và tinh gọn tổ chức bộ máy nhà nước đã được Đảng và Nhà nước xác định là một nội dung trọng tâm. Từ Nghị quyết Trung ương 6 (khóa XII) đến Nghị quyết số 18-NQ/TW, Nghị quyết số 19-NQ/TW và Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12/4/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, tinh thần cải cách và sắp xếp đơn vị hành chính đã được khẳng định là cần thiết để xây dựng nền hành chính nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, hướng đến mô hình chính quyền địa phương hiện đại.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy tình trạng “khoảng trống pháp lý” và “lúng túng thể chế” đã và đang xuất hiện tại nhiều địa phương. Tốc độ sắp xếp tổ chức bộ máy đang đi nhanh hơn so với tiến độ chuẩn bị thể chế đi kèm, đặc biệt là việc xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) phục vụ cho hoạt động của chính quyền địa phương sau sáp nhập.

Quá trình sáp nhập đơn vị hành chính nếu không đi kèm với sự chuẩn bị kỹ lưỡng về thể chế sẽ dẫn đến sự chồng chéo, mâu thuẫn hoặc thiếu hụt văn bản điều chỉnh, từ đó tạo ra những hệ lụy pháp lý nghiêm trọng. Trong thực tiễn triển khai tại nhiều địa phương, tình trạng ban hành VBQPPL không kịp tiến độ tổ chức lại bộ máy đang trở thành điểm nghẽn, cản trở việc ổn định hoạt động của chính quyền mới.

Để khắc phục tình trạng này, cần tuân thủ các nguyên tắc bảo đảm thống nhất, ổn định hệ thống pháp luật khi tổ chức lại đơn vị hành chính. Trước hết, cần bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật hiện hành. Việc sửa đổi, thay thế hoặc ban hành mới VBQPPL tại địa phương sau khi sáp nhập phải được rà soát kỹ lưỡng về mặt căn cứ pháp lý, bảo đảm không mâu thuẫn hoặc chồng chéo với luật và các văn bản của Trung ương.

Thứ hai, cần bảo đảm tính kế thừa hợp lý. Việc sáp nhập đơn vị hành chính không có nghĩa là phủ nhận hoàn toàn giá trị của hệ thống văn bản tại các đơn vị cũ. Ngược lại, nhiều văn bản đã được xây dựng công phu, đã được kiểm nghiệm trong thực tiễn và đang phát huy hiệu quả, cần được kế thừa, hiệu chỉnh, chứ không nên xóa bỏ hoàn toàn.

Thứ ba, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm trong quá trình xây dựng pháp luật. Trong mọi hoạt động quản trị nhà nước, việc lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm không chỉ là một khẩu hiệu hành chính, mà phải được thể hiện rõ trong nội dung và quy trình xây dựng văn bản pháp luật.

Để hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật sau sáp nhập, cần thực hiện một số giải pháp cụ thể. Trước hết, cần tổ chức một cuộc tổng rà soát hệ thống VBQPPL đang áp dụng tại các đơn vị hành chính liên quan. Trên cơ sở rà soát, chính quyền cấp huyện cần lập danh mục phân loại các văn bản theo ba nhóm: (i) văn bản tiếp tục áp dụng không cần sửa đổi; (ii) văn bản cần sửa đổi, bổ sung; (iii) văn bản cần bãi bỏ.

Thứ hai, cần xây dựng bộ tiêu chí đánh giá chất lượng thể chế sau sáp nhập. Chất lượng thể chế không thể đo bằng số lượng văn bản ban hành mà cần có các tiêu chí rõ ràng về hiệu lực, hiệu quả, tính hợp pháp, tính khả thi và tính minh bạch.

Thứ ba, cần củng cố đội ngũ làm công tác pháp chế ở địa phương. Một trong những điểm yếu cố hữu của chính quyền địa phương là năng lực pháp chế chưa được quan tâm đúng mức. Sau sáp nhập, điều này càng trở nên nghiêm trọng khi địa bàn quản lý rộng hơn, số lượng đầu mối công việc tăng lên, nhưng đội ngũ làm công tác pháp chế vẫn còn mỏng, thiếu chuyên môn hoặc kiêm nhiệm.

Cuối cùng, cần áp dụng công nghệ thông tin trong hệ thống hóa và quản lý văn bản pháp luật địa phương. Việc quản lý văn bản thủ công đang là một rào cản lớn khiến các địa phương chậm trễ trong rà soát và điều chỉnh hệ thống VBQPPL.

Trong bối cảnh hiện nay, việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, và chính sách pháp luật đóng một vai trò quan trọng hàng đầu. Một điểm nhấn quan trọng trong giai đoạn này là việc tham mưu cho cấp thẩm quyền ban hành Nghị quyết số 120/2020/QH14 ngày 19/6/2020 về việc phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030. Đây là một bước tiến quan trọng nhằm thúc đẩy sự phát triển của vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Bên cạnh đó, đơn vị cũng đã tích cực tham mưu ban hành các nghị định về công tác dân tộc, về phân quyền, phân cấp, phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo và các thông tư hướng dẫn để chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động từ ngày 01/7/2025. Những nỗ lực này hướng tới việc xây dựng một hệ thống pháp luật hoàn chỉnh và hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, công tác xây dựng pháp luật vẫn còn một số hạn chế cần được khắc phục. Để giải quyết vấn đề này, cần tiếp tục nâng cao nhận thức về vai trò, ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác xây dựng pháp luật, hoàn thiện thể chế. Công tác xây dựng pháp luật phải tiên phong, đi trước và lấy chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng thể chế là ưu tiên hàng đầu. Đặc biệt, cần chuyên nghiệp hóa nguồn nhân lực làm công tác xây dựng pháp luật; tăng cường kiểm tra, giám sát; xác định công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt, thường xuyên của Bộ, cơ quan.

Vụ Pháp chế đã tham mưu ban hành Kế hoạch rà soát, hoàn thiện hệ thống, cơ chế, chính sách, pháp luật về lĩnh vực công tác dân tộc, chính sách dân tộc. Đồng thời, Vụ cũng đã tham mưu ban hành Kế hoạch xây dựng Đề án phổ biến, giáo dục pháp luật phù hợp với từng đối tượng và địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số; quyết định thành lập Tổ soạn thảo xây dựng dự thảo Đề án Phổ biến, giáo dục pháp luật phù hợp với từng đối tượng địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Nhiệm vụ ưu tiên trong năm 2026 là đề xuất Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chấp hành Trung ương Đảng ban hành Nghị quyết mới về chủ trương, chính sách lớn, các đột phá chiến lược tầm nhìn đến năm 2045 về công tác dân tộc và trình Quốc hội sửa đổi Luật Tín ngưỡng, tôn giáo. Những nhiệm vụ này đòi hỏi sự nỗ lực và phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị để góp phần xây dựng một hệ thống pháp luật hoàn thiện và hiệu quả hơn.

Quảng Ninh đã triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1/7, dẫn đến việc điều chuyển các Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình cấp huyện về 2 ban quản lý dự án cấp tỉnh. Ngay sau khi rà soát và tiếp nhận, các dự án đang được đẩy nhanh tiến độ thi công để đảm bảo tỷ lệ giải ngân theo chỉ đạo của tỉnh.

Một trong những dự án đang được triển khai gấp rút là dự án Trường THCS và THPT Tiên Yên, với tổng nguồn vốn đầu tư gần 159 tỷ đồng. Dự án này đã được chuyển giao về Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực II làm chủ đầu tư vào giữa tháng 5. Hiện tại, dự án đang triển khai theo đúng trình tự và kế hoạch đặt ra, với 2 khối nhà chính 4 tầng và 5 tầng đã hoàn thành đào móng.

Ngoài ra, dự án tuyến đường kết nối từ QL4B đến QL18, với tổng mức đầu tư gần 500 tỷ đồng, cũng đang được triển khai gấp rút. Dự án đã thi công hoàn thành trên 50% khối lượng công việc, trong đó các hạng mục chính là cầu và nền đường đều đảm bảo tiến độ đặt ra.

Công tác thanh toán khối lượng giải ngân nguồn vốn đầu tư công cũng được các chủ đầu tư tập trung triển khai. Ông Phạm Thành Hưng, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án khu vực I tỉnh Quảng Ninh, cho biết: “Hiện Ban đang làm chủ đầu tư 360 dự án với tổng nguồn vốn đầu tư trên 3.687 tỷ đồng. Đơn vị đang tập trung rà soát khó khăn của từng dự án, phấn đấu đến hết tháng 7 này sẽ hoàn thành giải ngân được gần 1.700 tỷ đồng, đạt gần 46% nguồn vốn được giao.”

Kết thúc 6 tháng đầu năm 2025, công tác giải ngân nguồn vốn đầu tư công toàn tỉnh đạt 4.245 tỷ đồng, bằng 32,4% kế hoạch vốn, cao hơn so với cùng kỳ (21,5%). Điều này cho thấy nỗ lực của chính quyền tỉnh Quảng Ninh trong việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công và triển khai các dự án trọng điểm.