Chiều ngày 17/7, chị N., 38 tuổi, ở Hà Nội, nhận được điện thoại của một người xưng là nhân viên giao hàng, thông báo có đơn hàng và yêu cầu chuyển khoản 10.000 đồng. Sau đó, đối tượng hướng dẫn chị hủy đăng ký hội viên giao hàng và chuyển khoản nhầm. Khi chị thao tác theo hướng dẫn, tài khoản của chị bị trừ 1,5 tỷ đồng.

Thủ đoạn trên là hồi chuông cảnh báo về một loại tội phạm mạng đang tiến hóa rất nhanh, hoạt động có tổ chức, len lỏi vào từng giao dịch thương mại điện tử. Thượng tá Đào Trung Hiếu, Tiến sĩ Tội phạm học, cho rằng điểm nguy hiểm nhất của chiêu lừa ‘shipper giả’ nằm ở chỗ các đối tượng không hành động theo những kịch bản cũ kỹ, sơ sài như trước đây, mà liên tục biến đổi cách tiếp cận, đánh thẳng vào tâm lý tin tưởng của người dùng.

Các đối tượng xấu luôn tìm cách bắt kịp hành vi mua sắm trực tuyến của người dân để giăng bẫy, từ giả danh nhân viên giao hàng đến giả mạo tổng đài chăm sóc khách hàng, gửi đường link tra cứu đơn hàng hay thậm chí giả dạng sàn thương mại điện tử. Điều khiến người bị hại dễ mắc lừa chính là việc dữ liệu đơn hàng, từ tên, địa chỉ, số điện thoại, đến giá trị món hàng, hoàn toàn trùng khớp với đơn thật mà họ đang chờ nhận.

Thượng tá Đào Trung Hiếu nhận định, nhiều người chủ quan nghĩ rằng vài chục nghìn đồng không đáng kể, nhưng thực chất, đó là cái bẫy mở cửa cho tội phạm công nghệ cao. Đường link hoặc mã QR mà đối tượng gửi tới thường chứa mã độc, cài vào điện thoại để chiếm quyền điều khiển ứng dụng ngân hàng. Hoặc nguy hiểm hơn, các trang web giả mạo yêu cầu nhập OTP, thực chất là hành vi ủy quyền vô tình cho kẻ gian rút toàn bộ tiền trong tài khoản.

Vấn nạn rò rỉ dữ liệu cá nhân là một vấn đề nghiêm trọng. Thông tin cá nhân của người dùng không còn an toàn như nhiều người tưởng. Dữ liệu bị rò rỉ từ 3 nguồn chính: Nội bộ các sàn thương mại điện tử hoặc đơn vị vận chuyển; các website và ứng dụng kém bảo mật nơi người dùng vô tình để lại thông tin; thị trường mua bán ‘data rác’ diễn ra công khai trên mạng xã hội.

Với vài trăm nghìn đồng, các nhóm lừa đảo có thể sở hữu hàng nghìn bộ dữ liệu chi tiết, từ đó dựng lên câu chuyện lừa đảo khớp tới 90-100% sự thật, khiến người nhận tin tưởng gần như tuyệt đối. Khi niềm tin bị khai thác làm công cụ gây án, mọi cảnh báo chung chung trở nên vô nghĩa nếu không có kỹ năng phòng vệ cụ thể.

Trước thực trạng này, Thượng tá Hiếu khuyến cáo người dùng cần cảnh giác và tự bảo vệ mình. Người dùng cần nhớ nguyên tắc cơ bản: Không chuyển tiền trước cho shipper lạ, không bấm vào đường link hoặc quét QR từ tin nhắn không rõ nguồn gốc, không cung cấp mã OTP hay mật khẩu ngân hàng cho bất kỳ ai. Hãy kiểm tra đơn hàng trực tiếp trên ứng dụng chính thức, ưu tiên thanh toán khi nhận hàng và bật bảo mật đa lớp cho tài khoản ngân hàng.

Tuy nhiên, Tiến sĩ Tội phạm học cũng chia sẻ về một vấn đề đáng lo hơn, là nhóm bị tội phạm nhắm đến nhiều nhất chính là học sinh, sinh viên và người trẻ tuổi, vốn thành thạo công nghệ nhưng thiếu kỹ năng kiểm chứng thông tin. Việc giáo dục kỹ năng tự vệ số cần được triển khai khẩn cấp, bài bản, như một môn học bắt buộc trong trường học và cộng đồng, để thế hệ trẻ có thể tự bảo vệ mình trước những kịch bản lừa đảo tinh vi ngày càng xuất hiện dày đặc.

Trong bối cảnh Tổng công ty Điện lực Hà Nội (EVNHANOI) đang tiến hành tái cơ cấu và sáp nhập các bộ phận, một số đối tượng đã lợi dụng tình hình này để thực hiện các hành vi mạo danh và lừa đảo nhằm chiếm đoạt thông tin và tài sản của khách hàng.

Cụ thể, một số đối tượng đã giả danh nhân viên ngành điện, sử dụng các thủ đoạn tinh vi như gọi điện thoại, nhắn tin, thậm chí gọi video để mạo danh cán bộ điện lực. Chúng yêu cầu người dân ‘xác minh thông tin hợp đồng sau sáp nhập’, ‘cập nhật thông tin khách hàng’, ‘nộp phí dịch vụ chuyển đổi’ với mục đích xấu. EVNHANOI đã lên tiếng cảnh báo người dân về những hành vi này và khẳng định mọi liên hệ chính thức với khách hàng đều được thực hiện thông qua các kênh nhận diện rõ ràng.

Các kênh chính thức này bao gồm cuộc gọi hiển thị EVNHANOI, email có đuôi @evnhanoi.vn, hoặc thông báo trực tiếp từ chính quyền địa phương, tổ dân phố. Tổng công ty không bao giờ yêu cầu khách hàng cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng, mật khẩu hay mã OTP qua điện thoại, tin nhắn hoặc các đường link lạ.

Trước tình trạng các đối tượng mạo danh nhân viên ngành điện thực hiện hành vi lừa đảo, EVNHANOI đã triển khai các biện pháp cảnh báo toàn diện thông qua nhiều kênh chính thống. Việc tái cơ cấu tổ chức được khẳng định là hoạt động nội bộ, không làm gián đoạn việc sử dụng điện và không ảnh hưởng đến các dịch vụ đã cam kết. Mọi quyền lợi của khách hàng vẫn được bảo đảm đầy đủ, liên tục và không thay đổi.

Khách hàng cần lưu ý rằng khi nhận được cuộc gọi từ tổng đài viên EVNHANOI, màn hình sẽ hiển thị rõ tên thương hiệu ‘EVNHANOI’ đối với các nhà mạng hỗ trợ. Đối với các nhà mạng chưa hỗ trợ hiển thị tên, EVNHANOI sử dụng duy nhất đầu số 0963.001.288. EVNHANOI khuyến cáo khách hàng nâng cao cảnh giác và chủ động chia sẻ thông tin cảnh báo đến người thân, bạn bè để cùng phòng tránh rủi ro.

Trong trường hợp cần làm việc trực tiếp, nhân viên điện lực sẽ mặc đồng phục, xuất trình thẻ ngành có mã QR xác thực và giấy giới thiệu theo đúng quy định. Khách hàng không nên chia sẻ thông tin ‘nhạy cảm’ với bất kỳ ai khi chưa được xác minh và nên liên hệ ngay với Tổng đài Chăm sóc khách hàng 19001288 để được xác minh và hỗ trợ kịp thời.

Số liệu thống kê từ Trung tâm Chăm sóc khách hàng EVNHANOI cho thấy, chỉ trong 5 tháng đầu năm 2025, đã có hơn 14.300 trường hợp mạo danh nhân viên điện lực. Để ngăn chặn, EVNHANOI đang phối hợp chặt chẽ với cơ quan công an và chính quyền địa phương nhằm tuyên truyền, phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

TP Hồ Chí Minh đang đối mặt với một hình thức lừa đảo mới, nhắm vào những người hiến máu tình nguyện. Gần đây, hàng trăm người hiến máu đã nhận được các cuộc gọi lạ từ những người tự xưng là nhân viên của Sở Y tế, Bệnh viện Truyền máu Huyết học, Trung tâm Hiến máu nhân đạo thành phố và các đơn vị tổ chức hiến máu.

Những đối tượng lừa đảo này thông báo rằng kết quả hiến máu của người dân có ‘bất thường’ và yêu cầu cung cấp hình ảnh căn cước công dân, tài khoản VNeID, kết bạn Zalo để ‘hướng dẫn đăng ký khám, làm xét nghiệm hoặc xác minh danh tính’. Sở Y tế TP Hồ Chí Minh đã xác định đây là một hình thức lừa đảo mới, gây hoang mang trong cộng đồng người hiến máu tình nguyện và đe dọa nghiêm trọng đến quyền lợi của người dân.

Hành vi này cũng gây mất an ninh trật tự xã hội và ảnh hưởng đến uy tín của ngành Y tế cũng như phong trào hiến máu nhân đạo trên địa bàn TP Hồ Chí Minh. Trước tình hình này, ngành Y tế TP Hồ Chí Minh đã triển khai nhiều hoạt động truyền thông nhằm cảnh báo người dân thông qua ứng dụng ‘Giọt máu vàng’, website, fanpage chính thức và gửi tin nhắn SMS đến cộng đồng người hiến máu để cảnh giác và không cung cấp thông tin cá nhân cho các đối tượng lạ.

Đồng thời, Sở Y tế cũng đã phối hợp với các cơ quan báo đài để truyền thông về quy trình hiến máu, giúp người dân hiểu biết và phòng tránh lừa đảo, đồng thời khuyến khích tham gia hiến máu tình nguyện.

Sở Y tế TP Hồ Chí Minh khuyến cáo người dân tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân cho các cuộc gọi hoặc tin nhắn lạ. Khi phát hiện các dấu hiệu nghi vấn, người dân không nên làm theo hướng dẫn của các đối tượng lạ mà cần chủ động báo cáo cho cơ quan Công an hoặc thông báo về các cơ sở y tế để được hỗ trợ và xử lý kịp thời.

Ngành Y tế TP Hồ Chí Minh khẳng định sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan để theo dõi tình hình và phối hợp với các cơ quan chức năng nhằm bảo vệ quyền lợi và bảo mật thông tin của người hiến máu.

Cũng theo Sở Y tế, các cơ sở y tế và đơn vị tiếp nhận hiến máu chỉ liên hệ với người dân qua các phương thức chính thống. Các tin nhắn gửi đến người hiến máu sẽ hiển thị tên thương hiệu ‘BVTMHH’ hoặc ‘TTHIENMAUTP’. Bệnh viện không yêu cầu người dân cung cấp thông tin cá nhân qua ứng dụng, Zalo hoặc bất kỳ đường link nào. Nếu có nghi ngờ, người dân có thể gọi ngay đến tổng đài của Bệnh viện Truyền máu Huyết học theo số 028.39557858 để xác minh.

Thủ đoạn lừa đảo “lấy lại tiền treo” đang tái xuất trên mạng xã hội, với các đối tượng tạo ra các fanpage giả mạo tên của các cơ quan chức năng và văn phòng luật sư. Mục đích của chúng là lừa đảo người dân bằng cách mạo nhận có thể hỗ trợ lấy lại tiền.

Đáng chú ý, một số kẻ lừa đảo còn sử dụng trí tuệ nhân tạo để chỉnh sửa và lồng ghép nội dung giả mạo vào chính các video cảnh báo lừa đảo do Đài Truyền hình Việt Nam sản xuất. Điều này khiến cho thủ đoạn lừa đảo ngày càng trở nên tinh vi và khó nhận biết.

Cụ thể, các đối tượng lừa đảo thường tạo ra các fanpage giả mạo với tên gọi tương tự như các cơ quan chức năng hoặc văn phòng luật sư có uy tín. Chúng thường tuyên bố có thể giúp người dân lấy lại tiền đã bị mất do lừa đảo hoặc các giao dịch online.

Không dừng lại ở đó, một số kẻ lừa đảo còn sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để chỉnh sửa và lồng ghép nội dung giả mạo vào các video cảnh báo lừa đảo do Đài Truyền hình Việt Nam sản xuất. Việc này khiến cho người xem khó phân biệt được đâu là thông tin thật và đâu là thông tin giả.

Các chuyên gia an ninh mạng và cơ quan chức năng đang nỗ lực để ngăn chặn và bóc mẽ các thủ đoạn lừa đảo này. Người dân cũng cần nâng cao cảnh giác và không tin vào những thông tin chưa được kiểm chứng trên mạng xã hội. Nếu cần hỗ trợ, người dân nên liên hệ trực tiếp với các cơ quan chức năng hoặc văn phòng luật sư có uy tín.

Trước tình hình trên, người dân cần đặc biệt cẩn thận khi nhận được các thông tin về việc “lấy lại tiền treo” hoặc các dịch vụ hỗ trợ lấy lại tiền. Chỉ cần một chút chủ quan, người dân có thể trở thành nạn nhân của các thủ đoạn lừa đảo tinh vi này.

Người dân có thể tìm hiểu thêm thông tin về các thủ đoạn lừa đảo và cách phòng tránh trên các trang web chính thức của cơ quan chức năng, chẳng hạn như Cổng thông tin điện tử Chính phủ hoặc Trang web của Bộ Công an. Hãy luôn tỉnh táo và xác thực thông tin trước khi thực hiện bất kỳ hành động nào.

Một trường hợp lừa đảo tình cảm sốc đã được một cặp đôi ở Pháp chia sẻ trên mạng xã hội, làm dậy lên mối quan ngại về sự cẩn trọng khi sử dụng các ứng dụng trực tuyến. Theo đó, một người đàn ông Bỉ 76 tuổi, tên Michel, đã bị lừa đảo bởi một kẻ mạo danh hoa hậu Sophie Vouzeland, người từng đoạt danh hiệu á hậu 1 trong cuộc thi Hoa hậu Pháp 2007.

Michel tin rằng anh ta đã kết nối với Sophie qua ứng dụng WhatsApp và trong suốt thời gian dài, anh ta đã gửi khoảng 25.000 bảng Anh cho người mà anh ta nghĩ là Sophie. Sự việc trở nên tồi tệ khi Michel quyết định xuất hiện tại nhà của Sophie, tuyên bố rằng anh ta là chồng tương lai của cô. Tuy nhiên, anh ta đã bị Fabien, chồng hiện tại của Sophie, chào đón và tiết lộ một sự thật gây sốc.

Khi Michel xuất hiện tại nhà của Sophie, Fabien đã trực tiếp đối mặt với ông và khẳng định rằng mình là chồng hợp pháp của Sophie. Người đàn ông Bỉ đã bị sốc và nhận ra rằng mình đã trở thành nạn nhân của một trò lừa đảo tình cảm tinh vi. Cặp đôi đã nhanh chóng đăng tải một video về khoảnh khắc này trên mạng xã hội, không chỉ chia sẻ cuộc trò chuyện của họ với nạn nhân mà còn nhằm cảnh báo mọi người về những rủi ro liên quan đến các trò lừa đảo tình cảm qua mạng.

Trong video, Sophie, người đang mang thai, đã bày tỏ sự cảm thương với nạn nhân và nhấn mạnh sự cần thiết phải cẩn thận khi sử dụng mạng xã hội. Cặp đôi hy vọng rằng bằng cách chia sẻ câu chuyện của họ, họ có thể giúp ngăn chặn những trường hợp tương tự xảy ra trong tương lai.

Sophie Vouzeland và Fabien đã thể hiện sự ủng hộ đối với Michel và khuyến khích ông tìm kiếm sự giúp đỡ cần thiết. Trường hợp này làm nổi bật sự quan trọng của việc nâng cao nhận thức về an toàn trực tuyến và các biện pháp phòng ngừa cần thiết để bảo vệ bản thân khỏi những kẻ lừa đảo.

Đây không chỉ là một trường hợp riêng lẻ mà còn là lời cảnh tỉnh cho tất cả mọi người về sự cần thiết phải cảnh giác khi tương tác với người lạ trên mạng xã hội. Mạng xã hội có thể là một công cụ hữu ích để kết nối con người, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được sử dụng một cách cẩn trọng.