Thầy giáo Nguyễn Quang Thuận ở xã Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh, đã chọn một hướng đi riêng khi gắn bó với nghề khảm sành, khảm sứ, một nghề thủ công truyền thống đang dần mai một. Với hơn 10 năm kinh nghiệm, thầy Thuận đã tạo ra nhiều tác phẩm nghệ thuật độc đáo từ mảnh sành, sứ vỡ, góp phần hồi sinh những nghề cổ truyền thống và gìn giữ giá trị văn hóa dân gian.
Nghề khảm sành, khảm sứ từng thịnh vượng ở vùng đất Bình An, huyện Lộc Hà cũ, nay là xã Lộc Hà. Tuy nhiên, giờ đây, nó chỉ còn là hoài niệm của những người cao tuổi. Trong khi nhiều người lãng quên những giá trị thủ công truyền thống, thầy Nguyễn Quang Thuận đã bền bỉ gắn bó với nghề khảm sành, sứ. Thầy Thuận đã tự học, tự mày mò từ những cuốn sách cũ, video trên mạng, từ lời kể của các cụ cao niên trong làng để có thể tạo ra những tác phẩm nghệ thuật độc đáo.
Quá trình tạo ra một bức tranh khảm không hề đơn giản. Từ khâu rửa sạch, phân loại, đến việc lên bố cục, lựa chọn màu, phối hình… đều đòi hỏi sự chính xác, tỉ mỉ và cả linh cảm nghệ thuật. Thời gian hoàn thành mỗi sản phẩm tùy thuộc vào kích thước và các họa tiết của khách hàng yêu cầu. Về kinh phí cũng phụ thuộc vào kích thước các linh vật, dao động từ 5 đến 10 triệu đồng. Các sản phẩm khảm sành, khảm sứ chủ yếu được dùng cho các nhà thờ, các ngôi đền, mang kiến trúc cổ xưa.
Mỗi mảnh sành, sứ không đơn thuần là vật liệu. Khi ghép chúng thành hình ảnh như rồng, phượng hay các linh vật, thầy Thuận luôn cố gắng để chúng không chỉ hài hòa về màu sắc, hình khối mà còn gợi được cảm xúc, chiều sâu trong tâm thức người xem. Chủ đề mà thầy Thuận theo đuổi chủ yếu xoay quanh văn hóa truyền thống như linh vật, tranh phong cảnh… Đặc biệt, tạo hình rồng – biểu tượng quyền uy luôn là lựa chọn hàng đầu.
Việc lựa chọn những hình ảnh gắn với văn hóa truyền thống không chỉ thể hiện gu thẩm mỹ riêng mà còn gợi lại ký ức một thời nghề khảm từng hiện diện trong đời sống người dân địa phương. Với nỗ lực hồi sinh những nghề cổ truyền thống và gìn giữ giá trị văn hóa dân gian của thế hệ hôm nay, thầy Nguyễn Quang Thuận đã góp phần truyền cảm hứng về sự sáng tạo và bảo tồn di sản văn hóa của dân tộc.
Thông qua các tác phẩm của mình, thầy Thuận hy vọng có thể giúp mọi người nhớ lại và trân trọng những giá trị thủ công truyền thống, cũng như khuyến khích thế hệ trẻ tham gia vào việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa của dân tộc. Hiện tại, thầy Thuận tiếp tục sáng tạo và phát triển các sản phẩm khảm sành, sứ, đồng thời truyền tải kiến thức và kỹ năng cho các học sinh và người yêu thích nghề này, đảm bảo sự tồn tại và phát triển của nghề khảm sành, sứ trong tương lai.
