Ngành bao bì đang bước vào một thời kỳ chuyển đổi xanh sâu rộng, không chỉ do áp lực từ các quy định pháp luật trong nước mà còn từ nhu cầu tiêu dùng bền vững và các tiêu chuẩn quốc tế. Quá trình này đòi hỏi các doanh nghiệp phải thực hiện những thay đổi đáng kể để đáp ứng nhu cầu tái chế và giảm thiểu rác thải, hướng tới một tương lai môi trường bền vững hơn.
Trong bối cảnh đó, Liên minh Tái chế Bao bì Pro Việt Nam đã được thành lập với mục tiêu xây dựng một hệ sinh thái tái chế đồng bộ và thúc đẩy trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) theo hướng thực chất. Sau 6 năm hoạt động, Pro Việt Nam đã đạt được những kết quả đáng kể, điển hình là việc thu gom và tái chế hơn 64.000 tấn bao bì vào năm 2024. Thành công này không chỉ thể hiện sự nỗ lực của các doanh nghiệp thành viên mà còn góp phần vào việc giảm thiểu tác động tiêu cực của rác thải bao bì đối với môi trường.
Tuy nhiên, ngành tái chế vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức cần được giải quyết. Việc phân loại rác tại nguồn chưa được thực hiện hiệu quả và thiếu chế tài mạnh để khuyến khích phân loại rác là những trở ngại lớn. Ngoài ra, sản phẩm tái chế của Việt Nam còn gặp khó khăn khi xuất khẩu sang một số thị trường như EU do quy trình chứng nhận phức tạp và yêu cầu kỹ thuật khắt khe. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các doanh nghiệp, cơ quan quản lý và các tổ chức liên quan để tìm ra giải pháp tháo gỡ.
Để vượt qua những thách thức này, Pro Việt Nam đã đặt ra các mục tiêu và giải pháp cụ thể. Tổ chức này sẽ tập trung mở rộng mạng lưới hợp tác để nâng cao hiệu quả thu gom, tái chế, ứng dụng công nghệ trong phân loại rác và quản lý dữ liệu tái chế. Đồng thời, các doanh nghiệp thành viên sẽ hướng tới thiết kế bao bì thân thiện với môi trường, dễ thu gom, dễ tái chế. Mục tiêu dài hạn của Pro Việt Nam là đến năm 2030, toàn bộ bao bì do các thành viên đưa ra thị trường sẽ được thu gom, tái chế, góp phần thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn.
Một số doanh nghiệp tái chế như Công ty CP Nhựa tái chế Duy Tân đã tiên phong áp dụng công nghệ mới để tái chế chai nhựa thành sản phẩm mới. Công ty đã xây dựng hệ thống thu gom và tái chế rác thải nhựa, giúp giảm thiểu rác thải nhựa ra môi trường. Sự tiên phong của các doanh nghiệp này không chỉ mang lại lợi ích môi trường mà còn mở ra hướng đi mới cho ngành tái chế Việt Nam.
Tuy nhiên, để kinh tế tuần hoàn thực sự phát triển, cần sự phối hợp chặt chẽ của nhiều yếu tố bao gồm chính sách, nhà sản xuất, hiệp hội, khối thu gom phi chính thức, cùng truyền thông, giáo dục cộng đồng. Sự phối hợp này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả tái chế mà còn góp phần nâng cao ý thức của cộng đồng về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường và sử dụng tài nguyên một cách bền vững.