Cô Tô Liên, một giáo viên cấp 3 giàu kinh nghiệm với 30 năm giảng dạy tại Trung Quốc, đã chia sẻ những quan điểm sâu sắc về tiềm năng thành công của những học sinh được coi là “khó bảo”. Với kinh nghiệm chủ nhiệm của hàng chục lớp học và tiếp xúc với nhiều thế hệ học sinh, cô Liên đã nhận ra rằng một số học sinh từng bị đánh giá là cá biệt lại đạt được nhiều thành tựu đáng kể khi trưởng thành.
Cô Liên đưa ra 5 lý do chính giải thích cho hiện tượng này. Thứ nhất, các học sinh này thường không phù hợp với phương pháp học tập truyền thống, nhưng lại có khả năng thích nghi vượt trội trong môi trường thực tế. Mặc dù họ có thể không giỏi học thuộc lòng, không thể ngồi yên suốt 45 phút, hoặc thường xuyên đặt câu hỏi gây tranh cãi, nhưng khi bước ra ngoài xã hội, những đặc điểm này lại trở thành lợi thế đáng kể.
Thứ hai, các em có khả năng quan sát tâm lý và phản ứng của người khác một cách tinh tế. Những học sinh từng bị nhắc nhở nhiều lần thường rất nhạy cảm với thái độ của giáo viên, bạn bè, và người lớn xung quanh. Khả năng quan sát và phản ứng linh hoạt này giúp các em dễ dàng thích nghi, biết cách điều chỉnh hành vi, và tạo thiện cảm khi cần thiết.
Thứ ba, các em có động lực mạnh mẽ để khẳng định bản thân. Không ít học sinh từng bị đánh giá thấp lại có tinh thần vượt lên hoàn cảnh rất mạnh mẽ. Các em muốn chứng minh rằng mình có thể thành công theo cách riêng, độc đáo của mình.
Thứ tư, các em có trải nghiệm thất bại sớm và do đó trưởng thành nhanh hơn. Học sinh bị nhắc nhở nhiều, bị điểm kém, từng bị kỷ luật… là những người va vấp sớm. Những trải nghiệm này giúp các em rèn luyện sự kiên cường và khả năng ứng phó với nghịch cảnh một cách hiệu quả.
Thứ năm, các em dám thử nghiệm, dám chấp nhận sai lầm và học hỏi từ chính những sai lầm đó. Không bị ràng buộc bởi các chuẩn mực khắt khe, một số học sinh cá tính dám thử làm việc từ sớm, thử kinh doanh, hoặc thử những con đường ít người chọn. Điều này giúp họ tích lũy kinh nghiệm và phát triển kỹ năng một cách thực tế.
Cô Liên nhấn mạnh rằng, với vai trò là người làm nghề giáo, cô luôn mong muốn học sinh của mình được phát triển trong môi trường lành mạnh, nơi họ có thể rèn luyện cả kiến thức và đạo đức. Tuy nhiên, sau nhiều năm quan sát, cô nhận ra rằng việc đánh giá một học sinh chỉ dựa vào thái độ trong lớp hoặc điểm số chưa hẳn đã phản ánh hết tiềm năng của các em. Mỗi học sinh có một con đường riêng, và sự thành công trong cuộc sống đôi khi đến từ chính những khác biệt từng bị xem là vấn đề.
Như vậy, quan điểm của cô Tô Liên mở ra một góc nhìn mới về cách đánh giá và hỗ trợ học sinh. Thay vì chỉ tập trung vào thành tích học tập truyền thống, có lẽ đã đến lúc chúng ta cần nhìn nhận và đánh giá học sinh một cách toàn diện hơn, chú trọng vào việc phát huy những điểm mạnh và tiềm năng độc đáo của từng em.